Co to jest ortoreksja?

Czy słyszał_ś o ortoreksji? Czym jest oraz co ją może powodować?
O tym dowiesz się w dzisiejszym, psychodietetycznym wpisie.

Ortoreksja to pojęcie dość nowa koncepcja.
Jest to zaburzenie odżywiania opisane dopiero w 1997 roku przez Stevena Bratmana, który… sam się z nią zmagał. Zapewne zastanawiasz się teraz jak do tego doszło?

Otóż Bratman (autor książki „W szponach zdrowej żywności”) był alergikiem – w wyniku nieustającej alergii zdecydował z nią walczyć i bardzo zradykalizował swoje odżywianie oraz bardzo mocno ograniczył swoją dietę do wypracowanych przez siebie schematów. Spożywał wyłącznie produkty ekologiczne, sam je przygotowując według skomplikowanego schematu. Dążył do żywieniowego ideału. Niestety przestrzeganie idealnej diety przerodziło się w obsesję na jej punkcie.

Kiedy się zorientował, że coś jest nie tak? Bynajmniej nie od razu. Bratman był lekarzem i połapał się dopiero gdy: podupadł na zdrowiu i we własnym gabinecie poznał osoby, które borykały się z podobnym problemem. I tak połączył dwie kropki ze sobą i doszedł do wniosku, że to właśnie obsesja na punkcie “zdrowego” odżywiania wyrządziła więcej szkód niż pożytku.

Co powoduje ortoreksję?

Jednym z głównych powodów jest moda na dietę i społeczne parcie na bycie fit. Gdyby jeszcze to parcie było edukacją żywieniową opartą o EBM to byłoby wspaniale, ale nic bardziej mylnego! Zwykle są to tak dziwne pomysły, że zastanawiam się ile trzeba myśleć, żeby na coś takiego wpaść. Wystarczy wejść na pierwszą lepszą stronę informacyjną głównego nurtu, albo otworzyć byle jakie kolorowe czasopismo by dowiedzieć się, że dietetycy nienawidzą Pani Grażyny ze Zbąszynia, bo jedząc dwa kiszone ogórki dziennie przez 2 tygodnie zrzuciłą 10 kilogramów. Teraz wydaje się to trochę śmieszne, ale uwierzcie mi, że ludzie w takie bzdury wierzą i jedzą te dwa ogórki dziennie z nadzieją, że zrzucą – tak jak Pani Grażyna.
Gdzie tu ortoreksja? Przykład może dość frywolny, ale myślę, że prosty i klarowny. Ortoreksja pojawia się wtedy, gdy popadamy w obsesję na punkcie odżywiania. Obsesyjne liczenie kcal, nierozstawanie się z produktem “X”, lub całkowita eliminacja produktu “Y”. Kontakt z czymś uważanym za “niezdrowe” może powodować lęki, stany depresyjne i zachowania irracjonalne.

Czyli licząc kalorie mam ortoreksję?

Nie.

Obliczanie zapotrzebowania energetycznego nie jest niczym złym, ani samo w sobie nie prowadzi do zaburzeń odżywiania – ale obsesja na jego punkcie oraz założeniach samego planu żywieniowego już tak. W praktyce osoby cierpiącej na ortoreksję: jeżeli w dziennym menu jest jabłko to musi być jabłko, nie gruszka – jabłko koniec i kropka. To samo dotyczy ilości spożywanych kcal – jest 1700 kcal, to musi być 1700 kcal

Podczas konsultacji u mnie tłumaczę, że odżywianie to trochę styl życia. Wiecie jest miejsce na wyjście ze znajomymi, imprezę, fast food, lody i tak dalej.
Zachowując przy tym zdrowy fundament. U osoby z ortoreksją nie ma miejsca na żadne “skoki w bok”, a wszystko co z żywieniem związane musi być idealne i pod ścisłą kontrolą (pojawiają się schematy, różne eliminacje i tak dalej). Takie zachowania nie tyle prowadzą do zaburzeń natury psychologicznej, czy społecznej, ale także mogą bardzo poważnie odbić się na zdrowiu.

Jak rozpoznać Ortoreksje?

Ortoreksja jest pojęciem dosyć nowym – ciężko oszacować ilość osób, które na nią cierpi. Z ortoreksją mamy do czynienia wtedy, gdy pojawia się element obsesyjny (liczenie kalorii, wybór produktów, eliminacje produktów, brak elastyczności i tak dalej) i długotrwały. Często połączony z problemami natury społecznej (brak chęci na spotkania z bliskimi w obawie, że na stole pojawi się coś spoza schematu).

Jak wyjść z ortoreksji?

Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania takie jak ortoreksja powinny uczestniczyć w psychoterapii, a najlepsze efekty uzyskuje się w połączeniu ze współpracą z psychodietetykiem.

Jak zwykle bywa w zaburzeniach odżywiania – są one dość skomplikowane, a ich leczenie pełne wzlotów i upadków. Dlatego osobiście rekomenduję leczenie składające się z terapii poznawczo-behawioralnej. Oczywiście niezbędna jest również pomoc dietetyka, który ułoży odpowiednią dietę, bogatą m. in. w utracone witaminy i mikroelementy.

Pamiętaj!

Odżywianie wpływa nie tylko na nasze zdrowie fizycznie, nieprawidłowe podejście odbija się również na Naszym zdrowiu psychicznym.

Zapisz się na wizytę u psychodietetyka online i daj sobie pomóc w walce zaburzeniami odżywiania.